Uzdrowienie króla Jana Kazimierza - źródełko św. Wita

 

Historia źródełka św. Wita ma swój początek w czasach, gdy powstawał Stary Żywiec i Żywiec. Pisze o niej Andrzej Komoniecki w "Dziejopisie żywieckim" - przypomnę, że był sobie chory zacny człowiek, któremu przyśnił się św. Wit i zapewnił, że zostanie uleczony, jeżeli będzie się modlił za jego wstawiennictwem i obmyje chore miejsce wodą ze źródełka. Ów człowiek tak uczynił, wyzdrowiał, a o wydarzeniu innym opowiedział. 

Minęło kilkaset lat i Żywiec stał się własnością rodu Wazów. Kupiła go Królowa Konstancja w 1624r. z myślą o swoich synach. Nie spodobało się to możnowładcom, bo przypuszczali, że królowa z rodu Habsburgów mogłaby dołączyć tereny Dóbr Żywieckich do innych swych włości i stracą one swą polską przynależność.  Królowa nadała więc przywileje miastu i mieszkańcom - przetrwały one ok. 200 lat i są ciekawą i ciągle żywą historią miasta. Królowa zmarła na udar i Żywiec odziedziczyli synowie. W 1655r. żył jedynie Jan Kazimierz i wtedy przyjechał do miasta po raz pierwszy. Z całym dworem, w drodze do Głogówka. Ostatni raz był w 1669r., przez 5 tygodni, czekał na wynik elekcji, a potem znowu przez Głogówek pojechał do Francji. I właśnie w czasie tego pobytu w mieście zachorował na oczy, wyleczył je wodą ze źródełka św. Wita i modlitwą. W podziękowaniu ufundował drewnianą kapliczkę, którą w 1869r. przebudowano na murowaną i wysadzono w powietrze, gdy rozpoczynano budowę Zbiornika Tresna czyli Jeziora Żywieckiego. 

Zachęcam do obejrzenia 11 odcinka serii Mieszczanie żywieccy - dostępne na VOD TVP pt. Dorota i Jędrzej - zaczyna się od spaceru do źródełka św. Wita

Mieszczanie żywieccy - Dorota i Jędrzej, odc. 11 (program online) - Vod.tvp.pl - Telewizja Polska S.A.

 Bibliografia dla ciekawych poniżej:

pierwszy link do sklepu w Instytucie Myśli Polskiej Wojciecha Korfantego w Katowicach, w Wiadomościach Konserwatorskich do art. Doroty Firlej o Historii źródełka św. Wita

Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego 7 WODA - Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego (instytutkorfantego.pl)

Drugi link do artykułu, o tym co działo się w 1655r.

360 lat temu Najjaśniejszy Pan, uciekając przed Szwedami, znalazł schronienie w Głogówku | Nowa Trybuna Opolska (nto.pl)

A teraz książki:

- Andrzej Komoniecki, Chronografia albo Dziejopis Żywiecki, oryginał znajduje się w Muzeum Miejskim w Żywcu; wydana przez TMZŻ (Towarzystwo Miłośników Ziemi Żywieckiej)

 

- J. Szablowski, Zabytki sztuki w Polsce. Powiat Żywiecki, 1948, reprint 2006, TMZŻ, s.257-260

(dostępna w czytelni Biblioteki Miejskiej lub TMZŻ, lub Muzeum Miejskim)

 

- Z. Rączka, Przewodnik po kościołach żywieckich, Żywiec, 1992, s. 19

 

- W. Jura, Żywieckie kapliczki, figury i krzyże przydrożne,  Żywiec, 2000 (dostępna  w TMZŻ)

 

-Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego t.7: Woda; D. Firlej, Od bogini Żywii do św. Wita, czyli historia źródełka św. Wita w Starym Żywcu (dostępna przez Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego 7 WODA - Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego (instytutkorfantego.pl))

 

- Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego tom 2 s. 149, M. Godek, Dzieje starego zamku w Żywcu (dostępna przez Wiadomości Konserwatorskie Województwa Śląskiego 2 ZAMKI. PAŁACE - Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego (instytutkorfantego.pl))

 

- Żywieckie Projekty Karola Pietschki – architektura arcyksięcia Albrechta Fryderyka Habsburga, cena 5zł (Żywieckie projekty Karola Pietschki - Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego (instytutkorfantego.pl))

 

- Jan Kazimierz Olpiński, katalog wystawy (dostępne w kasie Muzeum Miejskiego) poz. 71-74 Stary Żywiec, cena 10zł

 

- H. Kupczak, Stary Żywiec - nasze utracone dziedzictwo, Żywiec, 2016 (dostępna w Bibliotece Miejskiej)

 

- R. Słonka, Zadziele piękna wioska, Żywiec ZADZIELE PIĘKNA WIOSKA | Przewodnik Żywiec (przewodnikbeskidy.com.pl)

 

- Praca zbiorowa, Żywiec – studia i szkice z dziejów miasta, WMŻ, 2018, s.338 (dostępna w Muzeum Miejskim)

 - Stary Żywiec na zdjęciach – zestaw widokówek do kupienia w Muzeum Miejskim (12zł)

 - Ino Chisesi, Co to za święty? Sztuka czytania obrazów, Słownik ikonografii, Jedność, Kielce 2018

- Ostatni król Polski. Karol Stefan Habsburg. Historia polskich Habsburgów - Tracz Adam | Książka w Sklepie EMPIK.COM